Saksońscy alchemicy, którzy właściwie starali się sztucznie wytworzyć złoto, całkiem przypadkiem zamiast złota wyprodukowali porcelanę. Ale droga prowadząca do tego celu wcale nie była łatwa. Poznaj historię powstania »białego złota« – jednej z największych namiętności Augusta Mocnego.
Twierdza Königstein (A) – więzienie alchemika Johanna Friedricha Böttgera
Twierdza górska w Szwajcarii Saksońskiej jest jednym z trzech miejsc, w których August Mocny więził Johanna Friedricha Böttgera. W latach 1706 – 1707 Saksonia powadziła wojnę północną ze Szwecją. Szwedzki król Karol XII kierował się ze swym wojskiem do Drezna. August Mocny musiał więc ukryć swojego rzekomego wynalazcę złota w bezpiecznym miejscu.
Dalej do stacji B – Twierdza Drezno, ok. 35 km
Zachowane pod tarasami Brühla kazamaty są jednymi z ostatnich śladów miejskich obwarowań Drezna. 15 stycznia 1708 roku, w jednym z pomieszczeń starych umocnień, w baszcie dziewiczej, Ehrenfriedowi Waltherowi von Tschirnhausowi oraz Johannowi Friedrichowi Böttgerowi udało się po raz pierwszy w Europie wytworzyć białą porcelanę. Do tego sukcesu przyczynili się również Gottfried Pabst von Ohain oraz górnicy i hutnicy z Freiberga.
- Więcej informacji na temat Twierdzy Drezno
Dalej do stacji C – Drezdeński Zwinger, ok. 1 km
Twierdza Drezno (B) – miejsce narodzin europejskiej porcelany
Drezdeński Zwinger (C) - Zbiory Porcelany Augusta Mocnego
Zwinger, wzniesiony przez Matthäusa Daniela Pöppelmanna jako oranżeria dla Augusta Mocnego, rozbudowany został z czasem do imponującego miejsca dworskich zabaw. W tutejszych pawilonach i galeriach mieści się dzisiaj jeden z najznamienitszych i najobszerniejszych na świecie zbiorów porcelany. Poza dalekowschodnią porcelaną z XVII. i XVIII wieku kolekcja obejmuje również piękne przedmioty z miśnieńskiej porcelany z początkowego okresu jej produkcji.
- Więcej informacji na temat Drezdeńskiego Zwingera
Dalej do stacji D – Zamek Albrechtsburg Meissen, ok. 26 km
Albrechtsburg Meissen (D) – pierwsze miejsce produkcji porcelany
W roku 1705 w tej najstarszej tego typu budowli zamkowej w Niemczech więziony był Johann Friedrich Böttger, a w latach 1710 – 1863 mieściła się tutaj Królewska Manufaktura Miśnieńskiej Porcelany. Tym samym jest to pierwsze miejsce produkcji »białego złota«. Po wyprowadzeniu się manufaktury z zamku, w roku 1875 Paul Kießling ozdobił ściany »Komnaty Böttgera« dwoma słynnymi obrazami. Obszerna część wystawy stałej poświęcona jest dzisiaj czasom, kiedy mieściła się tutaj manufaktura.
- Więcej informacji na temat Zamku Albrechstburg Meissen
Dalej do stacji E – Państwowa Manufaktura Porcelany w Miśni GmbH, ok. 2 km
Dzisiejsze miejsce produkcji Miśnieńskiej Porcelany w dolinie rzeki Triebisch powstało w 1863 roku. W warsztatach pokazowych odwiedzający mogą wejrzeć za kulisy produkcji, a w muzeum obejrzeć obszerną kolekcję zabytkowej porcelany. Zmieniające się tematyczne wystawy czasowe obejmują również nowoczesne wzornictwo porcelanowe.
- Więcej informacji na temat Manufaktury Porcelany
Dalej do stacji F – Saksoński Urząd ds. Górnictwa, ok. 34 km
Państwowa Manufaktura Porcelany w Miśni GmbH (E) – produkcja dzisiaj
Urząd ds. Górnictwa we Freibergu (F) – saksoński żupnik wyznacza kierunek, prowadzący do odkrycia porcelany
Obok Ehrenfrieda Walthera von Tschirnhausa oraz Johanna Friedricha Böttgera znaczący udział w odkryciu porcelany miał również żupnik z Freiberga Gottfried Pabst von Ohain (1656 – 1729). August Mocny ściągnął go w 1701 roku do Drezna, aby ocenił alchemiczne eksperymenty, jakie Böttger przeprowadzał ze złotem. Pabst potwierdził tylko, że próby te nie mają żadnych szans powodzenia i włączony został do prac nad produkcją porcelany, kierowanych przez von Tschirnhausa. Jego dokładna znajomość pieców do wytapiania, stosowanych w górnictwie saksońskim przyspieszyła rozwój techniki wypalania piecowego. Dzięki wskazówkom Pabsta, aby do produkcji jako składnika podstawowego użyć »białej ziemi« z Aue oraz alabastru jako składnika wiążącego, Tschirnhausowi i Böttgerowi udało się w styczniu 1708 roku wyprodukować pierwszą europejską porcelanę.
- Więcej informacji na temat Urzędu ds. Górnictwa we Freibergu
Dalej do stacji G – St. Andreas (św. Andrzej), ok. 85 km
W latach 1711 – 1851 większość kaolinu potrzebnego do produkcji miśnieńskiej porcelany dostarczała »Kopalnia Białej Ziemi« znajdująca się pod wzniesieniem Heidelsberg w Aue. Ponieważ kopalnia ta należała do rodziny Schnorr von Carolsfeld, wydobywany tutaj kaolin nazywano również »glinką Schnorrów«. Przedsiębiorstwo Schnorrów posiadało rozległe tereny górnicze w Rudawach. Obok największych młotowni w Carlsfeld i Aue, należały do nich również tutejsze kopalnie srebra i kobaltu. Złoża kaolinu pod wzgórzem Heidelsberg odkryte zostały w roku 1698. Dzisiaj kopalnia św. Andrzeja wytypowana została jako jeden z kandydatów do tytułu dziedzictwa światowego UNESCO »Rudawskiego regionu górniczego«.
- Więcej informacji na temat »Kopalni Białej Ziemi« St. Andreas
Dalej do stacji H – Schneeberg, nieczynna kopalnia »Fundgrube Weißer Hirsch« (pl. „Kopalnia Biały Jeleń"), ok. 6 km
Aue, „Kopalnia białej ziemi” St. Andreas (G) – źródło kaolinu
Błękit fajansów z Delft, błękit weneckiego szkła, a nawet błękit na chińskiej porcelanie pochodzi z książęcych saksońskich fabryk niebieskiego pigmentu z okolic Schlema i Schneeberg. Nic dziwnego więc, że słynne logo miśnieńskiej porcelany – dwa niebieskie skrzyżowane miecze również wykonane są przy użyciu niebieskiej farby kobaltowej ze Schneeberga. Dzisiejsza nieczynna kopalnia »Fundgrube Weißer Hirsch« znajduje się na terenie przedsiębiorstwa Bergsicherung Schneeberg GmbH. Jej nazwa wspomniana została po raz pierwszy w 1654 roku. Wzniesiony w 1851 roku i widoczny z daleka szyb poddany został w latach 1994 – 1996 gruntownej rekonstrukcji pod okiem konserwatora zabytków.
- Więcej informacji na temat nieczynnej kopalni »Fundgrube Weißer Hirsch«